Jakub Kornhauser i Uroš Zupan z Nagrodą Szymborskiej 2016
Poeci Jakub Kornhauser i Uroš Zupan zostali laureatami Nagrody im. Wisławy Szymborskiej 2016. Przyznano ją po raz czwarty. Nazwiska laureatów ogłoszono 11 czerwca 2016 roku w Operze Krakowskiej. Razem ze słoweńskim poetą Urošem Zupanem nagrodzeni zostali tłumacze jego wierszy na język polski: Katarina Šalamun-Biedrzycka i Miłosz Biedrzycki.
Jakub Kornhauser został nagrodzony za zbiór poematów prozą "Drożdżownia" (WBPiCAK Poznań). Otrzymał 100 tys. zł nagrody. Urošowi Zupanowi nagrodę przyniósł tom "Niespieszna żegluga" (Instytut Mikołowski). W przypadku zagranicznego laureata nagroda została podzielona: 50 tys. zł dla Uroša Zupana i 50 tys. zł dla jego tłumaczy. Laureaci otrzymali także statuetki będące przestrzennym przedstawieniem wyklejanki Wisławy Szymborskiej.
Podział nagrody na dwie kategorie – za tom wydany oryginalnie po polsku oraz za tom przełożony na język polski dla autora i tłumaczy – jest nowością tegorocznej, czwartej odsłony Nagrody.
Jakub Kornhauser, urodzony w 1984 roku jest literaturoznawcą, tłumaczem, poetą, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkiem redakcji "Literatury na Świecie". Autor między innymi dwóch tomów poezji: "Niebezpieczny paragraf" (2007) i "Niejasne istnienia" (2009) oraz książek "Całkowita rewolucja. Status przedmiotów w poezji europejskiego surrealizmu" (2015) i "Głuchy brudnopis. Antologia manifestów awangard Europy Środkowej" (2014). Jego teksty tłumaczono na kilka języków. Mieszka w Krakowie, jest synem poety Juliana Kornhausera i bratem Agaty Kornhauser-Dudy.
Uroš Zupan (ur. 1963) to słoweński poeta, eseista i tłumacz. Studiował literaturę porównawczą i socjologię kultury na Uniwersytecie w Lublanie. W 1996 roku za tom "Odpiranje delte" ("Otwieranie delty") otrzymał nagrodę Prešerena – najważniejsze słoweńskie wyróżnienie w dziedzinie kultury. Inspiruje się poezją amerykańskich beatników. Po polsku ukazały się dwa jego tomy "Przygotowania do nadejścia kwietnia" (Biblioteka Studium) w tłumaczeniu Katariny Šalamun-Biedrzyckiej oraz "Nieśpieszna żegluga". Jego wiersze tłumaczono na język polski, niemiecki, czeski, angielski, serbski i chorwacki.
Nagrodę wręczyli członkowie zarządu Fundacji im. Wisławy Szymborskiej z jej prezesem Michałem Rusinkiem oraz przedstawicielem firmy PZU, będącej współfundatorem nagrody. Jak podkreślił prezes Rusinek, w tym roku przypada 20. rocznica otrzymania nagrody Nobla przez Wisławę Szymborską.
Przewodnicząca kapituły Joanna Orska powiedziała podczas uroczystości, że "Jakub Kornhauser dołącza do tych twórców, którzy unieważniają granicę między poezją a prozą". Wyraziła także przekonanie, że "Niespieszna żegluga" Uroša Zupana "nie mogła sobie znaleźć lepszych 'przewodzicieli', czyli tłumaczy".
"Czuję się niepewnie stojąc na scenie w tak znakomitym gronie, państwa obecność dodaje mi odwagi – powiedział do publiczności Jakub Kornhauser, dziękując również rodzicom i wydawcy.
"Cieszę się, że istnieje kultura, która bierze poezję na poważnie – powiedział z kolei Uroš Zupan. […] cieszę się również, że ta nagroda pochodzi z obszaru poezji polskiej, czyli najlepszej poezji na świecie."
Do tegorocznego konkursu wpłynęło łącznie 211 prac, w tym kilkanaście autorów obcojęzycznych, których utwory zostały przetłumaczone na język polski. Zwycięzców wybrała kapituła, w której zasiadali: krytyk i historyk literatury Joanna Orska (przewodnicząca) oraz znawcy literatury i tłumacze: Andrij Chadanowicz (Białoruś), Bernhardt Hartmann (Niemcy), William Martin (USA, Niemcy), Abel Murcia Soriano (Hiszpania), Marian Stala (Polska), Dorota Walczak-Delanois (Polska, Belgia).
Wśród nominowanych znaleźli się także:
- Edward Pasewicz ("Och, Mitochondria", Wydawnictwo EMG)
- Marta Podgórnik ("Zawsze", Biuro Literackie)
- Joanna Roszak ("Tego dnia", WBPiCAK Poznań)
- Marcin Świetlicki ("Delta Dietla", Wydawnictwo EMG)
Jak informował w kwietniu podczas ogłaszania nazwisk nominowanych do nagrody poetów polskich członek kapituły Nagrody Abel Murcia Soriano, w tym roku poziom nadesłanych na konkurs książek był wyższy niż w latach ubiegłych, i były to książki o zróżnicowanej poetyce.
Kolejną nowością w tym roku było wręczenie Nagrody w czasie Festiwalu Miłosza. Połączenie Nagrody im. Wisławy Szymborskiej i Festiwalu Miłosza ma stanowić nawiązanie do Spotkań Poetów Wschodu i Zachodu, które w latach 90. organizowano w Krakowie pod patronatem Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza.
Organizatorem konkursu jest Fundacja Wisławy Szymborskiej. Nagroda, która ma służyć popularyzowaniu poezji, została ustanowiona na mocy testamentu noblistki zmarłej 1 lutego 2012 roku.
Nagroda ma charakter międzynarodowy, przyznawana jest co roku za książkę poetycką wydaną w języku polskim w roku poprzedzającym. Do nagrody zgłoszone mogą być tomy poetyckie wydane oryginalnie po polsku lub w przekładzie na język polski. Książki mogą zgłaszać sami autorzy, wydawnictwa, instytucje kultury, media o charakterze literackim oraz członkowie kapituły Nagrody.
W 2013 roku Nagrodę Szymborskiej otrzymali: Krystyna Dąbrowska za tom "Białe krzesła" i Łukasz Jarosz za tom "Pełna krew", w 2014 – Julia Hartwig za tomik "Zapisane", a w 2015 – Roman Honet za tomik "Świat był mój" i Jacek Podsiadło za "Przez sen".
Źródło: PAP, Fundacja Wisławy Szymborskiej; opracował: jrk
