Joanna Siedlecka z Nagrodą Mackiewicza 2016
Joanna Siedlecka odebrała w Święto Niepodległości, 11 listopada 2016 roku w Warszawie Nagrodę im. Józefa Mackiewicza za książkę "Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki". Sekretarz Kapituły Stanisław Michalkiewicz podkreślał, że eseistka i reportażystka została doceniona też za całokształt twórczości.
Wyróżnienia otrzymały książki: "Recenzje bez cenzury" Doroty Heck oraz "My, reakcja. Historia emocji antykomunistów w latach 1944–1956" Piotra Semki.
W "Biografiach odtajnionych. Z archiwów literackich bezpieki"Joanna Siedlecka przedstawia losy pisarzy, którym machina totalitarnego państwa zrujnowała nie tylko kariery, ale przede wszystkim życie osobiste i prywatne. To trzecia książka ze swoistej trylogii. Pierwsza to "Obława" o pisarzach uwikłanych, pisana z perspektywy ofiar; kolejna to "Kryptonim Liryka", w której ukazała rozpracowywanie przez agentów Służby Bezpieczeństwa między innymi Agnieszki Osieckiej, Stanisława Dygata, Antoniego Słonimskiego czy Leopolda Tyrmanda– w ich przypadku podejmowane próby okazały się bezskuteczne. Inni literaci, między innymi Kazimierz Koźniewski, Andrzej Kuśniewicz jak również Włodzimierz Odojewski z różnych względów zdecydowali się na współpracę z PRL-owskimi służbami. Wątek ten Joanna Siedlecka kontynuuje w "Biografiach odtajnionych".
Wszystkie te książki to efekt kwerendy Siedleckiej w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej. Dla autorki pewnym zaskoczeniem okazała się rola, jaką pełnił katolicki pisarz Jerzy Zawieyski. Uchodził za postać, która pozytywnie zapisała się w historii, okazało się jednak, że jego teczka nie pozostawia złudzeń. Szantażowany przez SB materiałami o życiu prywatnym i homoseksualnych partnerach Zawieyski był pionkiem w rękach SB.
Joanna Siedlecka to reporterka, autorka wielu głośnych, wznawianych biografii polskich pisarzy, między innymi "Czarnego ptasiora" o Jerzym Kosińskim, "Jaśniepanicza" o Witoldzie Gombrowiczu, "Mahatmy Witkaca" o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu czy "Pana od poezji" o Zbigniewie Herbercie.
Nagrodę im. Józefa Mackiewicza pierwszy raz wręczono w 2002 roku. Przyznawana jest dziełom ze względu na ich walory literackie oraz tematykę – ważną kulturowo, społecznie lub politycznie. Do konkursu zgłaszane są zarówno utwory literackie, jak i publicystyczne. Tradycyjnie nagroda im. Józefa Mackiewicza wręczana jest 11 listopada. Zwycięzca otrzymuje medal z podobizną patrona, Józefa Mackiewicza i cytatem z jego książki "Tylko prawda jest ciekawa" oraz nagrodę pieniężną.
Wśród dotychczasowych laureatów nagrody są między innymi: Wojciech Albiński, Eustachy Rylski, Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Paweł Zyzak, Wojciech Wencel, Wacław Holewiński.
Źródło: PAP, opracował: jrk
