Wystawa na 1050-lecie Chrztu Polski
Początkom państwa polskiego i jego chrystianizacji poświęcona jest wystawa "Sacrum Poloniae Iubileum 966 -2016" w Zamku Królewskim w Warszawie.
Wystawa jest prezentacją wątków i zjawisk związanych z początkami państwa polskiego i jego chrystianizacją. Ich ilustracją są obiekty o znaczącej wartości historycznej i artystycznej.
"Zamek warszawski musiał zaprezentować tę wystawę, dotyczącą czasów, kiedy Polska za panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego z impetem wpisała się w historię chrześcijańskiej Europy"– powiedział podczas środowej konferencji Przemysław Mrozowski, p.o. dyrektor Zamku Królewskiego i komisarz wystawy. "I choć nie pokazuje ona wszystkich dzieł, które ocalały w publicznych i kościelnych zbiorach z czasów zakładania chrześcijaństwa w Polsce, to jest jednak rodzajem flesza, olśnienia tymi kilkoma wspaniałymi dziełami średniowiecznymi, które, można mieć nadzieję, poruszą uczucia i wyobraźnię zwiedzających."
W ramach eskpozycji znalazły się dzieła rzadko eksponowane, a wśród nich "Sakramentarz tyniecki". Jest to licząca kilkadziesiąt kart księga iluminowana – barwiona purpurą i pisana złotem. Okazale zdobiony kodeks to najstarszy rękopis liturgiczny znajdujący się nieprzerwanie w polskich zbiorach od XI stulecia. Egzemplarz należący niegdyś do klasztoru w Tyńcu powstał ok. 1060-1070 r. w rejonie Kolonii.
Na wystawie – jak zaznaczył komisarz wystawy Przemysław Deles – "Sakramentarz tyniecki"jest otwarty na stronie, na której przedstawiona jest miniatura Chrystusa w majestacie – Maiestas Domini – w mandorli, symbolu doskonałości, udzielającego błogosławieństwa, trzymającego Ewangelię na kolanach i otoczonego przez symbole czterech Ewangelistów.
Ozdobą ekspozycji poświęconej jubileuszowi 1050-lecia Chrztu Polski – jak podkreślają organizatorzy – jest jedno z czołowych dzieł warsztatu malarskiego Stanisława Samostrzelnika – "Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich" Jana Długosza, zdobione wielobarwnymi portretami prymasów i biskupów krakowskich, a przede wszystkim patronów Królestwa Polskiego, wśród nich – świętego Wojciecha.
Na wystawie pokazany został również "Rocznik Świętokrzyski Dawny"– najstarszy zachowany polski rocznik, który powstał w Gnieźnie w pierwszej połowie XII wieku. W nim znajduje się słynny wpis informujący o przyjeździe do polski Dobrawy i przyjęciu chrztu przez księcia Mieszka I w 966 r.
Pośród przedmiotów eksponowanych na wystawie znalazło się także kute w srebrze naczynie – jest to związana z wprowadzeniem nowej religii i budową organizacji kościelnej tzw. czara włocławska. Ozdobiona jest grawerowanymi i nidlowanymi medalionami ze scenami z Księgi Sędziów z historią Gedeona. Wykonana w X wieku należy do najstarszych naczyń liturgicznych zachowanych w Polsce.
Obejrzeć też można denary Księcia Bolesława Chrobrego z napisem PRINCE(P)S POLONIE, który jest najstarszym zachowanym do dziś zapisem nazwy Polski.
Oś wystawy stanowi replika słynnych drzwi gnieźnieńskich, które stworzono w drugiej połowie XII wieku do katedry w Gnieźnie. To jedno z najsłynniejszych dzieł sztuki romańskiej, przedstawiające żywot św. Wojciecha.
Zwieńczeniem ekspozycji jest zaś replika kopii włóczni św. Maurycego, jednego z najważniejszych insygniów władzy cesarskiej, podarowana przez cesarza Ottona III księciu Bolesławowi Chrobremu w 1000 roku. Dzieło to pozostaje pierwszoplanowym symbolem suwerenności państwa polskiego.
Wystawie towarzyszy publikacja ze szkicami historycznymi Przemysława Delesa "Przyjęcie chrześcijaństwa i kult Św. Wojciecha a budowa państwa i kościoła w Polsce" oraz Przemysława Mrozowskiego "Dziedzictwo artystyczne Polski u progu chrześcijaństwa".
Obiekty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Okręgowego w Toruniu i Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wydarzenia towarzyszące ekspozycji to: wykład "Via Francigena – średniowiecznym szlakiem do Rzymu" (17 .07 w Sali Odczytowej), który poprowadzi Magdalena Tworzowska oraz specjalne niedzielne projekcje filmowe. Z cyklu "Historia w ożywionych obrazach" pokazany będzie film w reż. Marka Brodzkiego "Jan Matejko. Zaprowadzenie chrześcijaństwa".
Źródło: PAP, 26.06.2016
