Wystawą "YIVO w Wilnie: początki legendy" rozpoczął się 30 września 2015 projekt "Litwa w Krakowie" - największa w ostatnich latach prezentacja kultury litewskiej w Polsce, która potrwa do końca stycznia 2016.

"YIVO w Wilnie: początki legendy"czynna będzie w Żydowskim Muzeum Galicja do 8 listopada. "To ekspozycja poświęcona Żydowskiemu Instytutowi Naukowemu YIVO, który został założony w Wilnie w 1925 r., a od 1940 r. działa w Nowym Jorku. Na wystawie opowiadamy o działalności YIVO w Wilnie" - mówi jedna z kuratorek ekspozycji Lara Lempert.

Jak podkreśliła, YIVO w krótkim czasie stał się centrum życia kulturalnego i społecznego dawnej Rzeczpospolitej. "To była instytucja bardzo ważna dla Żydów w całej Polsce, i dla Żydów z Galicji" - zauważyła kuratorka i dodała, że ok. połowa z wystawionych w krakowskim muzeum obiektów nie była wcześniej publicznie prezentowana. Wśród  unikatowych eksponatów znajdzie się m.in. list Alberta Einsteina.

YIVO zajmuje się badaniami nad językiem jidysz i gromadzi materialne ślady kultury żydowskiej w Europie Wschodniej. 

Prezentacja kultury litewskiej w Polsce jest organizowana w roku 25-lecia odzyskania przez Litwę niepodległości. "To, co w tym czasie wydarzyło się na Litwie i w Polsce, to jakieś cudo. - Chciałam, tak jak wiele osób na Litwie, podzielić się tym świętem, tą radością; tym, że mamy wspaniałą sztukę, wspaniałe dzieła w muzeach. 25 lat tworzymy bez cenzury, nikt nam niczego nie każe - mówiła na konferencji prasowej w środę attache ds. kultury w ambasadzie litewskiej w Polsce Rasa Rimickaite.

Jak przyznała, spotyka się z pytaniami, dlaczego miejscem wielkiej prezentacji kultury Litwy jest Kraków, a nie Warszawa. 

- Kraków wydaje się mi niezwykle otwartym miastem, niezwykle ceniącym i lubiącym kulturę. Ilekroć chodzę krakowskimi ulicami, widzę bardzo wiele szlaków, tablic, pomników. Niezwykle mnie cieszy, że w Krakowie jest pomnik Piotra Skargi, który był pierwszym rektorem Uniwersytetu Wileńskiego. W Krakowie jest ogromna ilość śladów litewskiej kultury i kultury wspólnej dla Litwy i Polski - wyjaśniła Rimickaite.

- Mam nadzieję, że państwo będziecie nami zainteresowani, tak jak my na Litwie jesteśmy zainteresowani polską kulturą - a jesteśmy naprawdę bardzo zainteresowani - powiedziała attache ds. kultury w ambasadzie litewskiej.

W ramach projektu "Litwa w Krakowie" będzie można wziąć udział w koncertach, spektaklach teatralnych, spotkaniach z pisarzami, zwiedzać wystawy.

Jednym z najważniejszych wydarzeń projektu będzie wystawa litewskiego malarza i kompozytora, żyjącego na przełomie XIX i XX w. Mikalojusa Konstantinasa Ciurlionisa. Krakowianie, od połowy października w Międzynarodowym Centrum Kultury, będą mogli po raz pierwszy zobaczyć blisko sto prac tego wybitnego artysty. Ekspozycja zostanie przygotowana we współpracy z Narodowym Muzeum Sztuki M.K. Ciurlionisa w Kownie.

Prezentacji będą towarzyszyć m.in. koncerty w Filharmonii Krakowskiej. Publiczność usłyszy na nich utwory skomponowane przez Ciurlionisa. Na scenie wystąpią m.in. ceniony za doskonałą technikę wykonawczą Kwartet Ciurlionisa oraz jeden z najwybitniejszych pianistów europejskich Petras Geniusas.

Również w połowie października w Zamku Królewskim na Wawelu pokazany zostanie niezwykły arras Zygmunta Augusta ze zbiorów Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie. Z kolei goście Festiwalu Conrada i Targów Książki będą mieli okazję zapoznać się z literaturą litewską.

Patronat nad przedsięwzięciem sprawują minister kultury Republiki Litewskiej Sarunas Birutis i minister kultury i dziedzictwa narodowego RP Małgorzata Omilanowska. Przy jego organizacji współpracują najpoważniejsze litewskie i polskie instytucje kultury, a koordynatorem jest Litewski Instytut Kultury. 

Źródło: PAP